ARI SÜTÜ
İşçi bal arılarının ürettiği sütsü bir salgıdır. İçeriği coğrafya ve iklime bağlı olarak değişiklik gösterir. Arı sütünün, kraliçe arının gelişimi ve beslenmesi için kullanılması dolayısıyla İngilizce’ de “royal jelly” (kraliyet jölesi) adını almaktadır.
Arı sütü, larvaların beslenmesinde ve ayrıca yetişkin kraliçeler için kullanılan bir bal arısı salgısıdır. İşçi arıların salgı bezlerinden salgılanır, cinsiyete veya sosyal sınıfına bakılmaksızın koloni içindeki bütün larvalar bu salgı ile beslenir.
İşçi arılar, yeni bir kraliçe yetiştirmeye karar verdiğinde (bu genellikle eski kraliçenin zayıflaması ya da ölmesi nedeniyle olur), birkaç küçük larva seçer ve onları özel olarak inşa edilmiş kraliçe hücrelerinde bol miktarda arı sütü ile besler. Bu beslenme türü, yumurtalara kraliçe olmak için ihtiyaç duydukları gelişmiş yumurtalıklar dâhil olmak üzere, kraliçe morfolojisini sağlar.
Kraliçe arı olarak da bilinen ana arının tek besini arı sütüdür. Her kovanda 1 kraliçe arı bulunur ve diğer tüm arıları kraliçe arı doğurur. İşçi arılar 45 gün yaşamalarına rağmen, arı sütü ile beslenen kraliçe arının 10 yıl kadar yaşadığı ve petek gözlerine günlük 2 bin kadar yumurta bıraktığı bilinmektedir.
Arı sütü faydaları hakkında birçok bilimsel ve klinik çalışma sonucunda elde edilen bulgular mevcuttur.
Arı sütü, işçi arıların başlarındaki salgı bezlerinden salgılanır ve başta ister erkek, ister işçi (dişi) ya da ister kraliçe olsunlar tüm arı larvalarına verilirler. Üç gün sonra ise ayrım başlar, erkek ve işçi larvaları artık arı sütü ile beslenmez, ancak kraliçe larvaları bu özel maddeyi gelişimleri boyunca almaya devam ederler.
Arı sütü koloniler uyarılarak hasat edilir. Arı sütü kraliçe larvaları yaklaşık dört günlük iken her bir kraliçe hücresinden (petekten) toplanır. Bunlar büyük miktarlarda arı sütünün biriktiği tekli hücrelerdir; işçi larvaları arı sütü ile beslendiği günlerde, doğrudan onları beslediğinden neredeyse üretildiği anda tüketilir. Kraliçe larvalarının hücreleri ise larvaların tüketebileceğinden çok daha hızlı arı sütü ile stoklanır. Bu nedenle, pratikte arı sütü üretimi sadece kraliçe hücrelerinden yapılır. 5-6 aylık bir mevsim boyunca iyi yönetilen bir kovan yaklaşık 600 gr arı sütü üretebilir. Arı sütü, polen, propolis gibi ürünler, satılıncaya veya bir toplama merkezine taşınana kadar doğru koşullarda saklanmalıdır. Bazen bal ya da balmumu arı sütünün korunmasına yardımcı olması amacıyla içeriğe eklenebilmektedir.
Günlük 2 gr. Arı Sütünün dilaltına konularak tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Arı sütü tüketirken metal yerine plastik veya ahşap kaşık kullanılmalıdır.
Arı sütü farklı şekillerde kullanılabilir. Arı sütünü yeme veya doğrudan cilde uygulayarak tüketmek mümkündür.
Arı sütünün besin içeriği, sağlık için gerekli olan bir dizi temel besin maddesi sağladığı için kendi başına potansiyel bir fayda oluşturmaktadır.
Arı sütü içeriği
- Su (yüzde 50 – 60)
- Proteinler (yüzde 18)
- Karbonhidratlar (yüzde 15)
- Lipitler (yüzde 3 ile 6)
- Mineral tuzlar (yüzde 1,5)
Arı sütü içerisinde az miktarda vitamin ve mineral bulunur, bunlar çeşitli B vitaminleri içerir. Ayrıca antioksidanlar bakımından zengin bir tür bitki bazlı kimyasal olan bazı polifenoller içerir.